ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ. 23 Σεπτεμβρίου 2017 - 15 Ιουλίου 2018

Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας

Υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στην Ελληνική Δημοκρατία

Η έκθεση «Αρχαία κινεζική επιστήμη και τεχνολογία», με εκθέματα από το Μουσείο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας στο Πεκίνο, παρουσιάζει για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό μερικά από τα πιο αξιοθαύμαστα τεχνολογικά επιτεύγματα του κινεζικού πολιτισμού, ενός από τους αρχαιότερους στον κόσμο. Οι κινεζικές επιστημονικές ανακαλύψεις περιλαμβάνουν όλα τα πεδία, όπως μαθηματικά, φυσική, χημεία, αστρονομία, γεωφυσική, βιολογία, γεωργική επιστήμη, ιατρική, φαρμακευτική, μηχανολογία κ.ά. Η έκθεση εστιάζει σε 4 βασικές θεματικές ενότητες (Αστρονομία και Μέτρηση του χρόνου, Ναυσιπλοΐα και Προσανατολισμός, Υφαντουργία και Κέντημα, Κατασκευή χαρτιού και Εκτύπωση). Επιπλέον, παρουσιάζονται και μοντέλα διαφόρων άλλων σπουδαίων κινεζικών εφευρέσεων, όπως του πρώτου σεισμογράφου του κόσμου (132 μ.Χ.), αρχαίων αγροτικών εργαλείων (πχ, το κινεζικό άροτρο, που δημιουργήθηκε πριν από 5000 χρόνια), του προδρόμου του οδομέτρου, της πρώτης χειράμαξας, που κατασκευάστηκε περίπου έναν αιώνα πριν την αντίστοιχη ευρωπαϊκή, κ.ά. Τα εκθέματα υποστηρίζονται από βίντεο-εγκαταστάσεις, ενώ τα συνοδευτικά κείμενα των εκθεμάτων είναι τρίγλωσσα (ελληνικά-αγγλικά-κινεζικά).

Παράλληλα, οι μαθητές όλων των τάξεων και σχολικών βαθμίδων μπορούν να κατανοήσουν την κινεζική αντίληψη για την ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης σε σύγκριση με την αντίστοιχη ελληνική, μέσα από ειδικά σχεδιασμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες: «Η κινεζική τέχνη του διάτρητου χαρτιού», «Η γεωμετρία του κινεζικού δράκου», «Κινεζική υφαντική και αριθμητικά μοτίβα», «Κινεζικός άβακας και αριθμητικοί υπολογισμοί», «Στον προσανατολισμό της πυξίδας», «Η συνάντηση δυο πολιτισμών πάνω σε ένα θεώρημα», «Ο κινεζικός πολιτισμός στον «αστερισμό» του Σύμπαντος», «Τα ηλιακά ρολόγια στον κινεζικό πολιτισμό».  

Bιωματικές δραστηριότητες & επιδείξεις

 Επιπλέον, οι επισκέπτες έχουν τη μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσουν βιωματικές δραστηριότητες και επιδείξεις, που περιλαμβάνουν τα εξής:
- Κατασκευή χαρτιού: Οι επισκέπτες παρακολουθούν πώς κατασκευάζεται το χαρτί, μια κινεζική εφεύρεση σταθμός στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού.
- Τυπογραφία: Οι επισκέπτες μπορούν να βιώσουν την παραδοσιακή κινεζική τυπογραφία, παρακολουθώντας τεχνικές με ξύλινα τυπογραφικά στοιχεία, φροτάζ και εκτύπωση με σφραγίδα.
- Φροτάζ: Οι επισκέπτες θα μυηθούν στην αρχαία κινεζική τέχνη αποτύπωσης σχεδίων σε χαρτί, το οποίο τοποθετείται πάνω σε μια ανάγλυφη επιφάνεια και «τρίβεται» με ειδικές τεχνικές («φροτάζ» από το γαλ. «frotter»: τρίβω).
- Παιχνίδι ύφανσης για παιδιά, για να μυηθούν με απλό τρόπο στην υφαντική τέχνη.
- Ντου-γκονγκ-Κλειδαριά Λυμπάν-Σφαιρική κλειδαριά Λυμπάν: Επίδειξη του πολύπλοκου πλέγματος ξύλινων συνδέσμων «Ντου-γκονγκ» (11ος αι.-256 π.Χ.), ένα από τα εξαίρετα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής κινεζικής αρχιτεκτονικής, το οποίο σχεδιάστηκε για να απορροφά την ενέργεια των σεισμών.
- Λεκάνη με δράκο: Επίδειξη αυτού του διαδεδομένου αντικειμένου διασκέδασης του λαού, το οποίο αρχικά κατασκευάστηκε (10ος-13ος αι. π.Χ.) για την Αυτοκρατορική Αυλή, όπως υποδηλώνει το σχήμα του δράκου στο εσωτερικό του.

Η έκθεση και οι βασικές θεματικές ενότητες
 
Ο κινεζικός πολιτισμός έχει να επιδείξει πολλά αξιοθαύμαστα επιτεύγματα στον τομέα των φυσικών επιστημών και τη μηχανική. Οι αρχαίοι Κινέζοι επιστήμονες ήταν οι πρώτοι που παρατήρησαν τις ηλιακές κηλίδες, ερεύνησαν τον μαγνητισμό και υπολόγισαν, όπως και οι αρχαίοι Έλληνες, την ακριβή τιμή του λόγου της περιφέρειας του κύκλου προς τη διάμετρό του. Η πυξίδα, η πυρίτιδα, το χαρτί, τα κινητά τυπογραφικά στοιχεία, η χύτευση του ορείχαλκου και του σιδήρου, ο σεισμογράφος, η βαλλίστρα, το σιδερένιο υνί τού αρότρου, η χειράμαξα, το πρυμναίο πηδάλιο, ήταν όλες, ανεξαιρέτως, εφευρέσεις των Κινέζων.
 
Η έκθεση «Αρχαία κινεζική επιστήμη και τεχνολογία» παρουσιάζει μερικές από τις σημαντικότερες κινεζικές εφευρέσεις, μέσα από τις εξής θεματικές ενότητες:

Αστρονομία και Μέτρηση του χρόνου
Οι Κινέζοι ανέκαθεν υπήρξαν σπουδαίοι αστρονόμοι και επιδέξιοι τεχνίτες αστρονομικών οργάνων. Ήδη από το 16ο αιώνα π.Χ. μελετούσαν τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τις ηλιακές κηλίδες, τον ήλιο, τη σελήνη και μερικούς πλανήτες, ενώ το ημερολόγιό τους θεωρείται ένας μοναδικός συνδυασμός σεληνιακού και Γρηγοριανού ημερολογίου.

Ναυσιπλοΐα και Προσανατολισμός
Η πυξίδα, μια από τις σπουδαιότερες εφευρέσεις του αρχαίου κινεζικού πολιτισμού, χρησιμοποιήθηκε ευρέως στη ναυσιπλοΐα ήδη από τα χρόνια των δυναστειών Σονγκ (960-1279 μ.Χ.) και Γιουάν (1271–1368 μ.Χ.), ενώ το 12ο αιώνα διαδόθηκε στην Ασία και την Ευρώπη, συμβάλλοντας καταλυτικά στην ανάπτυξη του εμπορίου, της οικονομίας και του πολιτισμού.

Υφαντουργία και Κέντημα
Η Κίνα είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που εφάρμοσε συστηματικά τη σηροτροφία και κατασκεύασε μετάξι πριν από 6.000-7.000 χρόνια. Ήδη από το 16ο αιώνα π.Χ. ανέπτυξε πρωτοποριακές μεθόδους ύφανσης, και από τα χρόνια της δυναστείας Χαν (206 π.Χ.-220 μ.Χ.) έως και τη δυναστεία Τανγκ (618-907 μ.Χ.), το περίφημο κινεζικό μετάξι κατέκτησε την Ευρώπη, επηρεάζοντας ανεξίτηλα τον παγκόσμιο πολιτισμό.

Κατασκευή χαρτιού και εκτύπωση
Η κατασκευή του χαρτιού στα χρόνια της δυναστείας Χαν είναι μια από τις σημαντικότερες εφευρέσεις του αρχαίου κινεζικού πολιτισμού, όπως και οι πολυάριθμες τεχνικές εκτύπωσης που αναπτύχθηκαν ήδη από τον 7ο αιώνα μ.Χ., για να εξαπλωθούν στη συνέχεια, στην Αραβία κι από εκεί, στην Αφρική και την Ευρώπη, αλλάζοντας μια για πάντα την ιστορία του παγκόσμιου πολιτισμού.


Επιμέλεια έκθεσης
Παύλος & Άννα Μπελίντα Φυρού
Συντονισμός-Διαχείριση 
Ελένη Νομικού
Επιστημονικοί Σύμβουλοι 
- Ms. Yang Jun, Senior Engineer of Ancient Science and Technology Exhibition Department/CSTM
- Mr. Chang Cheng, Lecturer of Ancient Science and Technology Exhibition Department/CSTM

ΤοΜουσείο Ηρακλειδώνυπηρετεί από το 2004 την τέχνη, την παιδεία και τον πολιτισμό. Με βασική του φιλοσοφία το τρίπτυχο «Επιστήμη, Τέχνη και Μαθηματικά», υλοποιεί καινοτόμα επιμορφωτικά προγράμματα για μαθητές, εκπαιδευτικούς κι ενηλίκους, καθώς και εκθέσεις έργων τέχνης και εξοικείωσης με την επιστήμη. Φέτος, το Μουσείο Ηρακλειδών συνεργάζεται με τοΜουσείο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας στο Πεκίνο, με στόχο την ανταλλαγή δυο εκθέσεων αρχαίας επιστήμης και τεχνολογίας, στο πλαίσιο του«2017 Έτους Πολιτιστικών Ανταλλαγών και Συνεργασίας Πολιτιστικών Βιομηχανιών μεταξύ Ελλάδας-Κίνας». Περισσότερες πληροφορίες για το Έτος Φιλίας μπορείτε να βρείτε στηνιστοσελίδατης Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης.