EΥΡΗΚΑ εκθέματα-περιγραφές ΙΙ
Ηλιακό ωρολόγιο από το Κούριον της Κύπρου
Κλίμακα: 1:1
Σχεδιασμός: Χ. Κανελλόπουλος
Κατασκευή: Θ. Γκριτζάπης (εκμαγείο), Π. Κωνσταντόπουλος (ψηφιακή προσομοίωση)
Ο σχεδιασμός και η κατασκευή ηλιακών ωρολογίων τύπου “σκάφιον” ήταν αρκετά πολύπλοκος και δεν είναι τυχαίο ότι διάσημοι μαθηματικοί, όπως ο Απολλώνιος από την Πέργη, ασχολήθηκαν με αυτά. Με τέτοια ωρολόγια μπορούσε κανείς να διαβάσει όχι μόνο την ώρα αλλά και την ημερομηνία μέσω της σκιάς της βελόνης (γνώμων)
Οι γραμμές των τόξων στην κοίλη επιφάνεια αντιστοιχούν στις ημερομηνίες αλλαγής των μηνών. Οι ευθείες γραμμές που συγκλίνουν και συναντώνται σε θεωρητικό σημείο κοντά στην κορυφή του σκάφιου (σκάφη), αντιστοιχούν σε ώρες της ημέρας. Έτσι η διάρκεια της ημέρας διαιρούνταν σε 12 ίσους τομείς - ώρες.
Ο σχεδιασμός του κοίλου μέρους πραγματοποιούνταν βάσει ενός θεωρητικού κώνου. Ένα ακριβές σκάφιον ωρολόγιον πρέπει να είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε η κλίση της βάσης του κώνου ως προς την κατακόρυφο, να είναι ίση με το γεωγραφικό πλάτος της θέσης όπου αυτό λειτουργεί.
Ακολουθεί εικονική προσομοίωση λειτουργίας:
Αυτόματες πύλες ναού του Ήρωνος
Κλίμακα: 1:1
Μελέτη: Δ. Καλλιγερόπουλος
Κατασκευή: Δ. Καλλιγερόπουλος, Β. Νικολής, Π. Βασιλειάδης
Στο Θεώρημα 38 των Πνευματικών ο Ήρων περιγράφει την αυτόματη λειτουργία των πυλών ενός ναού: «Ναός κατασκευάζεται, έτσι ώστε μόλις ανάψει φωτιά σε βωμό που βρίσκεται στην είσοδό του και γίνει θυσία, οι πόρτες του ναού να ανοίγουν αυτόματα, και μόλις σβήσει η φωτιά πάλι να κλείνουν.» Στον μηχανισμό αυτό ο Ήρων αξιοποιεί τη διαστολή του θερμαινόμενου αέρα κάτω από τον βωμό. Η πίεση του αέρα ωθεί το υγρό από ένα σταθερό σε ένα κινητό δοχείο. Στη συνέχεια, ενεργοποιείται ένα σύστημα τροχαλιών και αντίβαρων για την περιστροφή των πυλών του ναού.
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων
Κλίμακα: 3:1
Έρευνα: Ι. Σειραδάκης, Κ. Ευσταθίου, Μ. Αναστασίου
Σχέδιο & Κατασκευή: 3D Solidforms
Μεγάλης κλίμακας μοντέλο, κατασκευασμένο από διαφανή υλικά, απόλυτα λειτουργικό όπως το πρωτότυπο.
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής εκπληκτικής τεχνολογίας. Κατασκευάστηκε πριν από 2000 χρόνια και χρησιμοποιείτο για τον ακριβή υπολογισμό της θέσης του Ηλίου, της Σελήνης και, πιθανώς, των πλανητών, στον ουρανό. Υπολόγιζε τις φάσεις της Σελήνης, προέβλεπε εκλείψεις και προσδιόριζε την ημερομηνία τέλεσης των αρχαίων στεφανιτών αγώνων. Στις εξωτερικές πλάκες και στο εσωτερικό του έφερε αστρονομικές, γεωγραφικές και τεχνολογικές επιγραφές. Χάρη στις καινοτόμες τεχνικές διερεύνησης που χρησιμοποιήθηκαν, διαβάστηκαν κείμενα χαμένα για πάνω από 2000 χρόνια! Όλες οι επιγραφές είναι γραμμένες με ελληνικούς χαρακτήρες.
Οι διαστάσεις του ήταν περίπου 30×20×10 cm – λίγο μεγαλύτερος από ένα σημερινό Laptop – και περιείχε τουλάχιστον 30 συνεργαζόμενα γρανάζια. Είχε μια διπλή κυκλική κλίμακα έμπροσθεν και δύο ελικοειδείς κλίμακες όπισθεν.
Ιωάννης Σειραδάκης | Κυριάκος Ευσταθίου | Μαγδαληνή Αναστασίου
Θώρακας
Ο «ήρωας» πολεμιστής κατά τα Μυκηναϊκά χρόνια έφερε για προστασία πανοπλία, που περιλάμβανε θώρακα, περικνημίδες και κράνος.
Ο θώρακας ήταν συνήθως από μπρούντζο, αποτελούμενος είτε από δακτυλίους μπρούντζινους που παρείχαν πλήρη κάλυψη του άνω τμήματος, ή και ολόκληρου του σώματος (πανοπλία Δενδρών), είτε από προστατευτικά μπρούντζινα εξαρτήματα (φολίδες) πάνω σε οργανικό υπόστρωμα.
Αυτή η αναπαραγωγή της πανοπλίας βασίζεται σε εκείνη που βρέθηκε στα Δενδρά Αργολίδος, σε τάφο πιθανότατα μέλους της υψηλής αριστοκρατίας, χρονολογείται στον 15ο αιώνα π.Χ. και αποτελεί την αρχαιότερη σωζόμενη πανοπλία.
Το έκθεμα είναι μία καλλιτεχνική απόδοση εκείνης της πανοπλίας και κατασκευάστηκε για το Μουσείο των Ηρακλειδών από τον Δ. Κατσίκη το 2018.
Πολιορκία οχυρώσεων
Εκτός από τις αναμετρήσεις πεδίου, μεγάλο μέρος της πολεμικής τεχνολογίας αναπτύχθηκε για την πολιορκία πόλεων καθώς και για την άμυνά τους. Πολλά παραδείγματα πολιορκητικών μηχανών περιγράφονται σε γραπτές πηγές, όπως οι όναγροι, οι καταπέλτες ή ακόμη και φλογοβόλα όπλα!
Η πρώτη γνωστή αναφορά σε κατασκευή πολιορκητικών μηχανών ανάγεται στον 17ο αι. π.Χ., στους Χουρρίτες στη Μεσοποταμία. Οι Αχαιοί θα γνώριζαν, σαφώς, τη χρήση των μηχανών αυτών. Φαίνεται, μάλιστα, πως ο Δούρειος Ίππος ήταν μια ποιητική μεταφορά για μια τέτοια πολιορκητική μηχανή, κατά την άποψη πολλών αρχαίων.
Τα βασικά μέσα προστασίας μιας πόλης υπό πολιορκία ήταν τα τείχη.